: ფილოსოფოსი ჯუდით ბატლერი. შტეფან გუთერმუთის ფოტო
"საჭიროა, კატეგორია 'ქალი' გადავიაზროთ" | ინტერვიუ ჯუდით ბატლერთან
17 09 2021

ფილოსოფოსთან და გენდერის თეორეტიკოსთან, ჯუდით ბატერლთან, ისტორიკოს ჯულს გლისონის უახლესი ინტერვიუ "გარდიანმა" ჯერ სრულად გამოაქვეყნა, თუმცა, მალევე, გამოცემამ პუბლიკაციიდან ამოიღო საკვანძო მნიშვნელობის ნაწილი, სადაც ბატლერი საუბრობს ტრანსების გამომრიცხავი ფემინისტური მოძრაობის შემაშფოთებელ დაახლოებაზე ულტრა-მემარჯვენე ანტი-გენდერულ იდეოლოგიასთან.

ცნობა, გარდიანის მიერ დაცენზურებული კითხვა-პასუხის შესახებ, Twitter-ზე მალევე გავრცელდა, საიდანაც გავიგეთ, რომ გლისონმა შეკითხვაშა მაგალითად მოიტანა ლოს-ანჟელესის ვი-სპას ინციდენტი, როცა დაწესებულებამ უარი თქვა ტრანსი ქალის დისკრიმინაციაზე. ინციდენტის შესახებ ვიდეო ჯერ ულტრა-მემარჯვენე ჯგუფებმა აიტაცეს სოციალურ მედიაში, ამას კი მოჰყვა ტრანსების გამომრიცხავი ფემინისტების და ულტრა-მემარჯვენე ჯგუფების ორგანიზებით საპროტესტო, ძალადობრივი დემონსტრაციები.

"გარდიანმა" რედაქტირებული ინტერვიუს ქვეშ ასეთი განმარტება გააკეთა: "ეს სტატია რედაქტირებულია 2021 წლის 7 სექტემბერს, რათა ასახოს ინტერვიუს ჩაწერის შემდეგ განვითარებული მოვლენები".

როგორც აღმოჩნდა, მოვლენების განვითარებაში იგულისხმება ის, რომ ტრანს ქალს ბრალი წაუყენეს უხამსი სიშიშვლისთვის, თუმცა ჯერ არ გაუსამართლებიათ. მაგრამ, ბატლერის კომენტარი Wi Spa- ს ინციდენტს არ პასუხობდა და იყო უფრო ფართო დაკვირვება ე.წ. "გენდერის მიმართ კრიტიკულ ფემინისტებსა" და ულტრა-მემარჯვენე ჯგუფებს შორის კავშირებზე.

PinkNews-თან საუბარში, ჯულს გლისონი ხაზს უსვამს, რომ ბატლერის ეს კომენტარი მისთვის იმდენად მნიშვენლოვანი იყო, რომ "გარდიანის" რედაქციასთან კომუნიკაციისას, მზად იყო, შეკითხვა ამოეღოთ, ან ახალი ფორმულირებით შეეცვალათ. მან რედაქციას შესთავაზა, ვი სპა-ს ნაცვლად, "ჰერითიჯ ფაუნდეიშენის" მიერ "გენდერის მიმართ კრიტიკული" ფემინისტების მასპინძლობის მაგალითის ჩასმა, რამდენადაც, ფონდი მხარს უჭერდა ტეხასში, ბოლო დროს მიღებულ, აბორტის აკრძალვის კანონს. "გარდიანმა" ავტორის კომენტარები არ გაითვალისწინა და კითხვა-პასუხი ინტერვიუდან მთლიანად ამოიღო.

გთავაზობთ არქივში შენახული ინტერვიუს სრული ვერსიის თარგმანს.

***

ფუნდამენტური მნიშვნელობის წიგნის, "გენდერული პრობლემის" (Gender Trouble), ავტორის თქმით, გასაკვირი არაა, რომ ქალის კატეგორია ფართოვდება, რათა მოიცვას ტრანსი ქალები.

ჯ. გ: 31 წელი გავიდა "გენდერული პრობლემის" გამოშვებიდან. რის მიღწევას ისახავდით მიზნად ამ წიგნის მეშვეობით?

ჯ. ბ: ეს უნდა ყოფილიყო ფემინიზმში ჰეტეროსექსუალური დაშვებების კრიტიკა, მაგრამ წიგნი უფრო გენდერის კატეგორიების შესახებ გამოვიდა. მაგალითად, ის, თუ რას ნიშნავს იყო ქალი, იცვლება ათწლეულიდან ათწლეულამდე. კატეგორია 'ქალი', შესაძლოა, შეიცვალოს და იცვლება კიდეც, და ჩვენ გვჭირდება, რომ ეს ასე იყოს. პოლიტიკურად, ქალებისთვის უფრო მასშტაბური თავისუფლების უზრუნველყოფა, ჩვენგან 'ქალების' კატეგორიის ისეთ გადააზრებას მოითხოვს, რომ იგი ამ ახალ შესაძლებლობებსაც მოიცავდეს. გენდერის ისტორიული მნიშვნელობა, შესაძლოა, შეიცვალოს, რადგან სულ ხელახლა ხდება მისი ნორმების დადგენა, უარყოფა და გარდაქმნა.

ასე რომ, არ უნდა გაგვიკვირდეს ან შევეწინააღმდეგოთ იმას, რომ ქალის კატეგორია ფართოვდება, რათა მასში ტრანსი ქალებიც გაერთიანდნენ. და რადგანაც მასკულინობის ალტერნატიული მომავლების წარმოდგენის საქმეშიც გავყავით თავი, მომზადებული და მოხარულიც კი უნდა ვიყოთ იმის ყურებით, თუ რას უშვებიან ტრანსი კაცები "კაცის" კატეგორიას.

ჯ. გ: მოდი, "გენდერული პრობლემის" ცენტრალურ იდეაზე - "პერფორმატიულობაზე" - ვისაუბროთ. სადავო მოსაზრებად რჩება ის, თუ როგორ ოპერირებს გენდერი, ამით რას გულისხმობდით?

ჯ. ბ: იმ პერიოდში, აკადემიაში, მეტყველების აქტების (Speech Acts) ირგვლივ არსებული დებატებით ვიყავი გატაცებული. "პერფორმატიული" მეტყველების აქტი ან რაღაცას ახდენს, ან ახალი რეალობის შექმნას ცდილობს. მაგალითად, როდესაც მოსამართლეს გამოაქვს განაჩენი, ის ახალ რეალობას ქმნის, და ჩვეულებრივ, მას აქვს ამის მოხდენის უფლებამოსილება. მაგრამ, ვამბობთ კი, რომ ეს მოსამართლე ყოვლისშემძლეა? თუ, ეს მოსამართლე არსებული კონვენციების ნაკრებს ციტირებს და გარკვეულ პროცედურებს მიჰყვება? თუ საქმე ამ უკანასკნელთან გვაქვს, მაშინ მოსამართლე მოუხმობს ძალაუფლებას, რომელიც მას ეკუთვნის, არა, როგორც პიროვნებას, არამედ, როგორც, დანიშნულ უფლებამოსილ პირს. მისი ქმედება ხდება ციტატა - ის დადგენილ პროტოკოლს იმეორებს.

ჯ. გ: ეს გენდერს როგორ უკავშირდება?

ჯ. ბ: 30 წლის წინ ვამბობდი, რომ ადამიანები, ცნობიერად თუ არაცნობიერად, გენდერის კონვენციების ციტირებას ახდენენ, მაშინ, როცა აცხადებენ, რომ საკუთარ შინაგან რეალობას გამოხატავენ, ან, იმ შემთხვევაშიც კი, როცა ამბობენ, რომ თავიანთ თავს ხელახლა ქმნიან. მიმაჩნდა, რომ ვერცერთი ჩვენთაგანი ახერხებს კულტურული ნორმებისაგან თავის დაღწევას.

ამავე დროს, სრულად არცერთი ჩვენგანია კულტურული ნორმებით განსაზღვრული. შედეგად, გენდერი იქცევა ხოლმე მოლაპარაკებად, წვალებად, ისტორიულ შეზღუდვებთან გამკლავებისა და ახალი რეალობების შექმნის გზად. როდესაც "გვაგოგოვებენ", შევდივართ "გოგოობის" რეალობაში, რომელიც უკვე დიდი ხნის მანძილზე შენდებოდა - კონვენციების სერიაში, რომელიც ზოგჯერ წინააღმდეგობრივიცაა, რომელიც ადგენს, თუ რას ნიშნავს გოგოდ ყოფნა საზოგადოებაში. ჩვენ მას მხოლოდ არ ვირჩევთ. არც მხოლოდ სხვები გვაკისრებენ. თუმცაღა, ეს სოციალური რეალობა შეიძლება შეიცვალოს, და, იცვლება კიდეც.

ჯ. გ: დღევანდელი ქვიარები ხშირად საუბრობენ იმის შესახებ, რომ გენდერი "დაბადებისას გვენიჭება", თუმცა თქვენი ინტერპრეტაცია აქ სხვანაირად გამოიყურება, ხომ?

ჯ. ბ: გენდერი მხოლოდ ერთხელ არ გვენიჭება: ეს მიმდინარე პროცესია. დაბადებისას გვანიჭებენ სქესს და ამას მოყვება მოლოდინების წყება, რომელიც უწყვეტ რეჟიმში აგრძელებს ჩვენთვის გენდერის "მონიჭებას". ის ძალები, რომლებიც ამას ახერხებენ, წარმოადგენენ გენდერის აპარატის ნაწილს, რომელიც სხეულებს ანიჭებს და კვლავმიანიჭებს ნორმებს, ახდენს მათ სოციალურად ორგანიზებას, მაგრამ, ასევე, აცოცხლებს მათ ამ ნორმების საპირისპირო მიმართულებებითაც კი.

იქნებ, უნდა დავფიქრდეთ გენდერზე, როგორც რაღაცაზე, რასაც დაბადებისას გვიწესებენ, სქესის მინიჭებისა და სხვა კულტურულ დაშვებების გზით, რაც თან ახლავს ამ პროცესს. და მაინც, გენდერი ისიცაა, რაც გზად ყალიბდება - შეგვიძლია გადავიბაროთ მინიჭების ძალაუფლება, ვაქციოთ თვითმინიჭებად, რამაც შეიძლება მოიცვას სქესის კვლავმინიჭება კანონიერ და სამედიცინო დონეზეც.

ჯ. გ: იდენტობის გარშემო კამათი ცენტრალური გახდა ჩვენი დღევანდელი პოლიტიკისთვის. თქვენ, როგორც ადამიანი, რომელიც სკეპტიკურადაა განწყობილი იდენტობის სტაბილური კატეგორიების მიმართ, რას ფიქრობთ ამაზე?

ჯ. ბ: ჩემი აზრით, ძალიან მნიშვნელოვანია ის, თუ როგორ გვესმის "ცენტრალურობა".

ჩემი პირადი პოლიტიკური ხედვა ისაა, რომ იდენტობა არ უნდა წარმოადგენდეს პოლიტიკის საფუძველს. გაერთიანება, კოალიცია და სოლიდარობა საკვანძო ტერმინებია მზარდი მემარცხენეობისთვის. ამასთან, საჭიროა ვიცოდეთ, თუ რის წინააღმდეგ და რის გამო ვიბრძვით, და შევინარჩუნოთ ეს ფოკუსი.

აუცილებელია, ვიმუშაოთ განსხვავებებს შორის და ვაშენოთ სოციალური ძალაუფლების კომპლექსური უწყებები, რომლებიც დაგვეხმარება ღარიბი, დაუცველი, უფლებაჩამორთმეული, ლგბტქი+ ადამიანების, მუშების და ყველა იმ ადამიანის ერთმანეთთან შეკავშირებაში, ვინც რასისტული და კოლონიალისტური დაქვემდებარების ქვეშაა. ეს არა ყოველთვის ცალკეული ჯგუფები ან იდენტობებია, არამედ დაქვემდებარების თანმხვედრი და შეკავშირებული ფორმები, რომლებიც ეწინააღმდეგება რასიზმს, მიზოგინიას, ჰომოფობიას, ტრანსფობიას, მაგრამ, ასევე, კაპიტალიზმს და მის დესტრუქციულობას, მათ შორის, დედამიწის, და ადგილობრივ მოსახლეობათა ცხოვრების წესის, განადგურებას.

ჯ. გ: თეორეტიკოსები, როგორიცაა, მაგალითად, ასად ჰაიდერი, იყენებენ თქვენს თეორიას შეერთებულ შტატებში არსებული რასობრივი დაყოფების განსახილველად. ჰაიდერი ხაზს უსვამს, რომ თქვენი ხედვა იდენტობის ფორმირების თაობაზე არის ჩამოუყალიბებეი და ყოველთვის ნიადაგმოკლებული. მაგრამ, განა მემარჯვენეები ქულებს არ იწერენ იდენტობის ბევრად უფრო ფიქსირებულ ხედვაზე მიწოლით?

ჯ. ბ: მემარჯვენე ფრთა სასოწარკვეთილი იღწვის იდენტობის იმ ფორმების დასაბრუნებლად, რომელთა გამოწვევაც სამართლიანად მოხდა. ამავდროულად, მათ ახასიათებთ რასობრივი სამართლიანობისთვის მოძრაობები დაიყვანონ "იდენტობის" პოლიტიკამდე, ან კარიკატურად წარმოაჩინონ მოძრაობები სექსუალური თავისუფლებისთვის, ან სექსუალური ძალადობის წინააღმდეგ, რომელთაც, თითქოს, მხოლოდ 'იდენტობა' აინტერესებთ. სინამდვილეში, ამ მოძრაობებს, პირველ რიგში აინტერესებთ იმის ხელახალი განმარტება, თუ რას შეიძლება და უნდა ნიშნავდეს სამართლიანობა, თანასწორობა და თავისუფლება. ამგვარად, ისინი აუცილებელია ნებისმიერი დემოკრატიული მოძრაობისათვის; ჩვენ, კი, ეს კარიკატურები უნდა უგულებელვყოთ.

და რას ნიშნავს ეს მემარცხენეობისთვის? თუ ჩვენს ხედვებს მხოლოდ კონკრეტულ იდენტობებზე დავაფუძნებთ, არა მგონია, შევძლოთ, და, ჩავწვდეთ ჩვენი სოციალური და ეკონომიკური სამყაროების სირთულეს, ან, მოვახერხოთ და ავაგოთ ისეთი ანალიზი თუ კავშირები, როგორიც საჭიროა რადიკალური სამართლიანობის, თანასწორობისა და თავისუფლების იდეალების რეალიზებისთვის. ამასთანავე, იდენტობის მონიშვნა საშუალებაა იმის ნათელსაყოფად, თუ როგორ უნდა შეიცვალონ კოალიციები გადაჯაჭვული ჩაგვრების საპასუხოდ.

ჯ. გ: დღესდღეობით, ხშირად გვესმის, რამდენად მნიშვნელოვანია, მოვუსმინოთ მათ, ვისაც ჩაგვრის "ცოცხალი გამოცდილება" აქვს. პოლიტიკურმა ფილოსოფოსმა ოლუფემი ო'ტაივომ გაგვაფრთხილა, რომ პრივილეგირებული პერსპექტივების "დეცენტრალიზების" კეთილშობილმა განზრახვამ, მარტივად შეიძლება, უკუაფეთქება გამოიწვიოს.

ჯ. ბ: დიახ, მნიშვნელოვანია ვაღიაროთ, რომ რამდენადაც თეთრკანიანმა ადამიანმა არ შეიძლება დაიბრალოს, რომ ფერადკანიანთა გამოცდილების წარმომადგენელია, ეს იმის საფუძველი არაა, ამის გამო თეთრკანიანი ადამიანები პარალიზდნენ რასობრივ საკითხებთან დაკავშირებით და საერთოდ უარი თქვან ჩარევაზე. არავისთვისაა საჭირო 'შავკანიანების გამოცდილების' სრული წარმომადგენელი იყოს, იმისათვის, რომ დააკვირდეს, გამოააშკარავოს ან შეეწინააღმდეგოს სისტემურ რასიზმს - და სხვებსაც იმავესკენ მოუწოდოს.

თუ თეთრკანიანი ადამიანები მხოლოდ ჩვენი პრივილეგიის შესახებ ვიფიქრებთ, ამით ვრისკავთ, მთლიანად მოგვიცვას საკუთარმა თავმა. ნამდვილად აღარ გვჭირდება მეტი თეთრკანიანი ადამიანი, რომელიც ყველაფრის ცენტრში საკუთარ თავს აქცევს: ეს მხოლოდ თეთრკანიანობის ხელახლა ცენტრალიზაცია და რასიზმის წინააღმდეგ შესასრულებელი სამუშაოს უარყოფაა.

ჯ. გ: თქვენივე გენდერული იდენტობა როგორ უკავშირდება თქვენს პოლიტიკურ თეორიას?

ჯ. ბ: ჩემი აღქმით, ჩემი "გენდერული იდენტობა" - რაც არ უნდა იყოს ის - ჯერ მომიტანა ოჯახმა, ისევე როგორც არაერთმა სასკოლო და სამედიცინო ინსტანციამ. ძალიან გამიჭირდა იმ ენით სარგებლობა, რომელიც განმსაზღვრავდა და მამარცხებდა.

ახლაც უფრო მივიჩნევ, რომ ჩემი მისამართით ნაცვალსახელები სხვების მხრიდან მოდის, რაც ჩემთვის ძალიან საინტერესოა, რადგან დიდ ნაირსახეობას ვიღებ ხოლმე - ყოველთვის, როგორღაც მაკვირვებს და შთაბეჭდილებას ახდენს ჩემზე, როდესაც ადამიანები ირჩევენ საკუთარ ნაცვალსახელებს ან როდესაც მეკითხებიან, თუ რომელი მირჩევნია. ამაზე მარტივი პასუხი არ გამაჩნია, თუმცა ნაცვალსახელი They [They - ინგლისურში მესამე პირის ნაცვალსახელი, მდედრ. და მამრ. მსაზღვრელის გარეშე - თარგმანის რედაქტორის შენიშვნა] საკმაოდ მსიამოვნებს. როდესაც 'გენდერული პრობლემა' დავწერე, 'არაბინარულის' კატეგორიაც კი არ არსებობდა - დღეს, კი, არ ვიცი, როგორ შეიძლება, ამ კატეგორიაში არ ვიყო.

ჯ. გ: თქვენ არაერთხელ ყოფილხართ საპროტესტო გამოსვლების სამიზნე, მსოფლიოს გარშემო. 2014 წელს, გეი ქორწინებიის წინააღმდეგ, დემონსტრანტებმა მსვლელობა მოაწყვეს საფრანგეთის ქუჩებში, 'გენდერის თეორიის' დაგმობით. 2017 წელს, ბრაზილიაში, თქვენი გამოსახულება საჯაროდ დაწვეს ევანგელისტმა ქრისტიანმა დემონსტრანტებმა, რომლებიც სკანდირებდნენ "ჯანდაბაშიც წაგიღია შენი იდეოლოგია". ამაზე როგორია თქვენი აზრი?

ჯ. ბ: ანტი-გენდერული იდეოლოგიის მოძრაობა გლობალური მოძრაობაა, რომელიც დაჟინებით აცხადებს, რომ სქესი ბიიოლოგიური და რეალურია, ან რომ ის ღვთის მიერაა ნაკურთხი, და რომ გენდერი გამანადგურებელი ფიქციაა, რომელიც ამცირებს როგორც "კაცსს", ასევე "ცივილიზაციას" და "ღმერთს". ანტი-გენდერულ პოლიტიკას აძლიერებს ვატიკანი და ასევე უფრო კონსერვატიული ევანგელისტური და სამოციქულო ეკლესიები რამდენიმე კონტინენტზე, და, ასევე, ნეოლიბერალები საფრანგეთში და ყველგან, სადაც ჭირდებათ ნორმატიული ოჯახის კულტის არსებობა, მორღვეული სოციალური კეთილდღეობის სისტემის შედეგების შესაწოვად.

ეს მოძრობა ერთდროულად ანტი-ფემინისტური, ჰომოფობიური და ტრანსფობიურია, ეწინააღმდეგება, როგორც, რეპროდუქციულ თავისუფლებას, ისე, ტრანს უფლებებს. ის მიზნად ისახავს ცენზურაში გაატაროს გენდერის სწავლების პროგრამები, რომ გენდერი სრულად ამოიღონ საჯარო განათლებიდან - თემა, რომლის განხილვა ახალგაზრდა ადამიანებისთვის ასეთი მნიშვნელოვანია; და რომ უკან გამოიხმოს სექსუალურ თავისუფლებასა და გენდერულ თანასწორობასთან დაკავშირებული მთავარი სამართლებრივი და საკანონმდებლო მიღწევები და კანონები გენდერული დისკრიმინაციისა და სექსუალური ძალადობის წინააღმდეგ.

ჯ. გ*: როგორც ჩანს, ფემინისტურ მოძრაობებში, ზოგი მეტად კეთილგანწყობილი ხდება ამ ულტრა-მემარჯვენე კამპანიების მიმართ. წელს, ლოს ანჯელესში, ვი-სპას ფურორმა ჯერ ტრანსფობების მხრიდან ონლაინ შეურაცხყოფათა ნიაღვარი გამოიწვია, რასაც "ფრაუდ ბოისის" მიერ მოწყობილი სისხლიანი საპროტესტო გამოსვლები მოყვა. უნდა ველოდოთ ამ ალიანსის გაგრძელებას?
[ეს შეკითხვა ჯულს გლისონმა "გარდიანს", ბატლერის პასუხის გადასარჩენად, ქვემოთ მოცემული ფორმულირებით შესთავაზა, თუმცა გამოცემამ ავტორის თხოვნა არ გაითვალისწინა და ბატლერის პასუხი, მის შეკითხვასთან ერთად, გამოქვეყნებული ინტერვიუდან ამოიღო [თარგმანის რედაქტორის შენიშვნა]:
. გ*: როგორც ჩანს, ფემინისტურ მოძრაობებში, ზოგი მეტად კეთილგანწყობილი ხდება ამ ულტრა-მემარჯვენე კამპანიების მიმართ. 2019 წელს NBC ნიუსმა განაცხადა, რომ შეერთებული შტატების მემარჯვენე ლობისტურმა ჯგუფმა "ჰერითიჯ ფაუნდეიშენმა" უმასპინძლა 'გენდერ-კრიტიკული' ფემინისტების ხედვებს. ეს აღსანიშნავია, იმის გათვალისწინებით, რომ ეს ფონდი აქტიურად უჭერს მხარს აბორტზე იმგვარ შეზღუდვებს, როგორიც ტეხასში ვნახეთ.
ჯ. ბ*: თავზარდამცემი და ზოგჯერ საკმაოდ საშიშიცაა იმის ყურება, თუ როგორ შეუკავშირდნენ ტრანსების გამომრიცხველი ფემინისტები მემარჯვენე თავდასხმებს გენდერზე. ანტი-გენდერული იდეოლოგიის მოძრაობა არ ეწინააღმდეგება გენდერის შესახებ ერთ კონკრეტულ მოსაზრებას, არამედ იღწვის იმისაკენ, რომ საერთოდ ამოშალოს "გენდერი", როგორც ცნება და როგორც დისკურსი, სწავლის სფერო, როგორც სოციალურ ძალაუფლებასთან მიდგომა. ისინი ხან აცხადებენ, რომ თავად "სქესს" მეცნიერული სტატუსი აქვს, ხანაც - მასკულინური დომინაციისა და განსხვავებულობის ღვთაებრივ მანდატებს მოუხმობენ. როგორც ჩანს, არ ადარდებთ საკუთარ თავს რომ ეწინააღმდეგებიან.
TERF-ები (ტრანსების გამომრციხავი რადიკალი ფემინისტები) და ე.წ. "გენდერის მიმართ კრიტიკული" მწერლები ასევე უარყოფენ ფემინისტური მეცნიერების ფილოსოფიის მიერ გაწეულ სამუშაოს, რომელიც გვიჩვენებს, თუ როგორ ინტერაქციაშია კულტურა და ბუნება (მაგალითად კარენ ბარადი, დონა ჰარავეი, EM ჰამონდსი, ან ენ ფაუსტო-სტერლინგი), რომელიც ბიოლოგიური ესენციალიზმის რეგრესულ და ფალსიფიცირებულ ფორმას ემხრობა. ასე რომ, ისინი (TERF-ები) არ იქნებიან ისეთი კოალიციის ნაწილი, რომელიც მიზნად ისახავს ანტი-გენდერულ მოძრაობასთან ბრძოლას.
ანტი-გენდერული იდეოლოგია, ჩვენს დროში, ფაშიზმის ერთერთი მთავარი განშტოებაა. ასე რომ, ტრანსების გამომრიცხავი ფემინისტები არ იქნებიან ნაწილი ჩვენი დროის ბრძოლისა ფაშიზმის წინააღმდეგ, ბრძოლისა, რომელსაც სჭირდება ისეთი კოალიცია, რომელიც ხელმძღვანელობს რასიზმის, ნაციონალიზმის, ქსენოფობიის და ციხეში ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლით, რომელიც აცნობიერებს ფემიციდის მაღალ რიცხვებს მსოფლიოს გარშემო, რაც მოიცავს ტრანს და გენდერქვიარ ადამიანებზე თავდასხმების მაღალ რიცხვსაც.
ანტი-გენდერული მოძრაობა ავრცელეს "გენდერის" მოჩვენებას, როგორც გამანადგურებელ ძალას, თუმცა სინამდვილეში ისინი გენდერის კვლევების ნაშრომებსაც კი არ კითხულობენ. სწრაფი და შიშისშემცველი დასკვნები საზრიან მსჯელობას ანაცვლებს. კი, გენდერის შესახებ ზოგიერთი ნამუშევარი საკმაოდ რთულია და ყველას არ ძალუძს მისი წაკითხვა, ამიტომ, უკეთ უნდა შევძლოთ, მივწვდეთ ფართო საზოგადოებას. თუმცა, რამდენადაც მნიშვნელოვანია რთული კონცეფციები ხელმისაწვდომი იყოს პოპულარული აუდიტორიისთვის, ასევე თანაბრად მნიშვნელოვანია, რომ ინტელექტუალური გამოკვლევაც საზოგადოებრივი ცხოვრების ნაწილად ვაქციოთ. სამწუხაროდ, ჩვენ ანტი-ინტელექტუალურ დროში გვიწევს ცხოვრება, სადაც ნეოფაშიზმი უფრო და უფრო ნორმალიზებული ხდება.

ჯ. გ: თქვენ ყოველთვის განსაკუთრებით აღნიშნავდით იმას, რომ გენდერის თქვენეული თეორია ნასაზრდოებია არამხოლოდ მეცნიერული დებატით, არამედ ასევე თქვენივე წლების გამოცდილებით ლესბოსურ და გეი თემებში მონაწილეობისა. ადრეული 1990-იანი წლებიდან თქვენ გამორჩეულად გავლენიან მოაზროვნედ იქეცით ამ წრეებში. რა შეიცვალა მას შემდეგ რაც დაქამინგაუთდით?

ჯ. ბ: მე არასოდეს გამიმჟღავნებია ჩემი ორიენტაციის თუ იდენტობის შესახებ. ჩემმა მშობლებმა გამომამჟღავნეს 14 წლის ასაკში. 50 წელიწადზე მეტია, სხვადასხვა დროში, მაიდენტიფიცირებდნენ ხოლმე, როგორც ბუჩს, ქვიარს, ტრანსს*.

ჩემზე ნამდვილად მაოხდინა გავლენა გეი და ლესბოსურმა ბარებმა, რომელსაც განაკუთრებით ხშირად ვსტუმრობდი 1970-იანი წლების ბოლოს და 1980-იანების დასაწყისში, და, ამავე დროს, მაწუხებდა გამოწვევები, რაც ბისექსუალ ადამიანებს მიმღებლობის მოსაპოვებლად ჰქონდათ. ვხვდებოდი ინტერსექს ჯგუფებს, რათა გამეგო, როგორი იყო მათი ბრძოლა სამედიცინო ესტაბლიშმენტთან და, საბოლოოდ, უფრო გააზრებულად დავიწყე ფიქრი განსხვავებებზე დრეგს, ტრანსგენდერსა და, ზოგადად, გენდერს შორის. ყოველთვის ჩართული ვიყავი არააკადემიურ აქტივისტურ ჯგუფებში და ეს ჩემს ცხოვრებაში მიმდინარე პროცესად რჩება.

ჯ. გ: რა საკითხებს ეხმაურებოდა რადიკალური გეი და ლესბოსური პოლიტიკა სიტყვა 'ქვიარის' გამოჩენამდე?

ჯ. ბ: ჩემს ახალგაზრდობაში დემონსტრაციები ეძღვნებოდა ქამინგ აუთის უფლებებს, დისკრიმინაციის, პათოლოგიზაციისა და ძალადობის (როგორც ოჯახში, ასევე საჯარო) წინააღმდეგ ბრძოლას. ვიბრძოდით ფსიქიატრიული პათოლოგიზაციისა და მისი კარცერული შედეგების წინააღმდეგ, მაგრამ, ასევე, ვიბრძოდით კოლექტიური უფლების მოსაპოვებლად, რათა გვეცხოვრა საკუთარ სხეულში, საჯაროდ, ძალადობის შიშის გარეშე, უფლებისთვის, რომ ღიად გვეგლოვა დაკარგული სიცოცხლეები და სიყვარული. და ამ ბრძოლამ ძალიან დრამატული ფორმა მიიღო, როდესაც აივ ინფექცია და 'ექტ აფი' (ACT UP) გამოჩნდა.

ჩემთვის ქვიარი არასოდეს ყოფილა იდენტობა, არამედ ჰომოფობიის წინააღმდეგ ბრძოლასთან აფილირების გზა; ის დაიწყო, როგორც მოძრაობა იდენტობის პოლიციური კონტროლის წინააღდეგ - რეალურად, როგორც მოძრაობა პოლიციის წინააღმდეგ.

ეს პროტესტები აქცენტს აკეთებდა ჯანდაცვაზე, განათლებაზე, საჯარო თავისუფლებებზე, და უპირისპირდებოდა დისკრიმინაციასა და ძალადობას - გვინდოდა, გვეცხოვრა სამყაროში, სადაც ადამიანს შეეძლებოდა უფრო თავისუფლად ესუნთქა, ემოძრავა და ჰყვარებოდა. მაგრამ, ასევე, წარმოვიდგენდით და ვქმნიდით ნათესაობის, თემის და სოლიდარობის ახალ ფორმებს, როგორი ეკლიანიც არ უნდა ყოფილიყო ისინი.

დავდიოდი 'დაიქ' (ლესბოსურ) დემონსტრაციებზე, მაგრამ, ასევე, ვმუშაობდი ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო საკითხებზე, რათა გამეგო შეზღუდვების შესახებ. და გავაცნობიერე, რომ უფრო ფართო კოალიციები, რომლებიც მსგავსადვე ეწინააღმდეგებოდნენ რასიზმს, ეკონომიკურ უსამართლობას და კოლონიალიზმს, აუცილებელი იყო ნებისმიერი ქვიარ პოლიტიკისთვის. ახლა ვხედავთ, თუ როგორ მუშაობს ეს ქვიარ მარქსისტულ ჯგუფებში, ქვიარებში ეკონომიკური და რასობრივი სამართლიანობისთვის, ქვიარებში აპართეიდის წინააღმდეგ, 'ალქოსში' (პალესტინური ჯგუფი რომელიც ეწინააღმდეგება როგორც ოკუპაციას, ასევე ჰომოფობიას).

ჯ. გ: ამასთან შედარებით დღევანდელ პოლიტიკურ ცხოვრებას როგორ შეაფასებდით?

ჯ. ბ: დღესდღეობით, განსაკუთრებულად ვაფასებ ქვიარ და ფემინისტურ მოძრაობებს, რომლებიც ითხოვენ ჯანდაცვას და განათლებას, როგორც საზოგადოებრივ სიკეთეს, რომლებიც კაპიტალიზმს ეწინააღმდეგებიან და ერთგულობენ ბრძოლას რასობრივი სამართლიანობისთვის, შშმ უფლებებისთვის, პალესტინის პოლიტიკურ თავისუფლებისათვის, და რომლებიც გმობენ დედამიწის და ადგილობრივ მოსახლეთა სამყაროების განადგურებას - ეს თვალსაჩინოა ჯასბირ პუარის, სარა აჰმედის, სილვია ფედერიჩის, ანგელა დევისის ნაშრომებში - ფემინისტური მოძრაობების, "არც ერთით ნაკლები"-ს (Ni Una Menos) და აბოლიციონისტების ნაშრომებში. დღეს უფრო ფართო ხედვა არსებობს, მიუხედავად იმისა, რომ დიდი სასოწარკვეთის ჟამი დგას, რადგან ვხედავ, თუ როგორ იზრდება გლობალური ეკონომიკური უთანასწორობები პანდემიის პირობებში.

ჯ. გ: გენდერის არაერთ თეორეტიკოსს დაუწერია თქვენი ნამუშევარის პირდაპირი გავლენის შესახებ მათზე, დაწყებული ჯულია სერანოს მოკრძალებული გახსენებით, თუ როგორ ესწრებოდით პოეზიის კითხვას, სადაც გაჟღერდა სტრიქონი "Fuck Judith Butler", გაგრძელებული ჯორდი როზენბერგის ღრმა რეფლექსიით - "გენდერული პრობლემა დედის დღე". პირადად თქვენთვის, როგორი შეგრძნება გახდა ინტელექტუალ სელებრითად ჩამოყალიბება?

ჯ. ბ: ვიპოვე გზა, რომ ჩემი სახელის მიღმა ვიცხოვრო. ეს საკმაოდ სასარგებლო აღმოჩნდა ჩემთვის. ვიცი, რომ ბევრი ქვიარ და ტრანს ადამიანი ძლიერად იდენტიფიცირდება საკუთარ სახელთან და ამას პატივს ვცემ. მაგრამ ჩემი გადარჩენა, ალბათ, დამოკიდებულია ჩემს უნარზე, რომ ჩემი სახელისგან გარკეულ დისტანციაზე ვიცხოვრო.

ჯულს ჯოან გლისონი ქვიარ ისტორიკოსია. ის ასევე 'ტრანსგენდერული მარქსიზმის' თანაავტორია.

თარგმნა ანა ითონიშვილმა



ფოტო
ტყის ვარდი | ტრანს აუდიო გასეირნება
"ყველა ჩვენგანის ცხოვრებაში არის ქუჩები, რომლებსაც ყოველდღე გავდივართ, რომელიც  ამ ყოველდღიური ნორმალობის ნაწილი ხდება, მაგრამ სხვა ადამიანები ამ ადგილებს, სახლებს, თუ შენობებს სხვაგვარად ხედავენ." "ტყის ვარდი" - ტრანს აუდიო გასეირნება" მარეიკე ვენცელის იდეით და ტრანს თემის თანამონაწილეობით შექნილი კიდევ ერთი უნიკალური პროექტი და გაგრძელებაა თანამშრომლობის იმ მნიშვნელოვანი პროცესის, რომელიც გასულ წელს პერფორმანსით "ღამე და დღე" დაიწყო. ტრნს აუდიო გასეირნება მცდელობაა, რუკის მეხსიერებაში მოვნიშნოთ უფრო მეტი, ვიდრე კონკრეტული ადგილები და ერთმანეთს შევახსენოთ, რომ "ეს ქალაქი ბევრი ადამიანისაა, რომ ამ ადამიანებს ბევრი სხვადასხვა ცხოვრება და გზა აქვთ, და რომ ამ გზაზე შეიძლება ნებისმიერ მათგანთან ერთად გაიარო."
ტყის ვარდი | ტრანს აუდიო გასეირნება
სიძულვილს გადარჩენილი ადამიანები იქ, სადაც სიყვარული აკრძალულია
ქვიარ დების გარბენი - სოციალური და გარემოსდაცვითი სამართლიანობა
გრადაცია | ინსტალაცია ტრანს ხსოვნის დღისთვის